Verduurzamen in de agrarische sector
Door: Roelof de Vries, Voorzitter Platform Ondernemer en Maatschappij.
De komende visite Veenhuizen staat in het teken van de noodzaak tot veranderen. Economisch én maatschappelijk relevant zijn, dat is wat de toekomst van ons vraagt. Veel ondernemers maakten deze stap al. In een reeks artikelen geven we mooie voorbeelden.
Als er ergens een essentie is tot veranderen/verduurzamen, dan is het wel in de agrarische sector. Het economische verdienmodel loopt vast, vooral vanwege de enorme uitdaging om de negatieve ecologische impact aan te pakken. En wat te denken van de kwaliteit van het voedsel wat wordt geproduceerd. Gaat het alleen maar om kwantiteit en is de kwaliteit daaraan niet ondergeschikt geraakt? Zo maar wat vragen die een andere aanpak noodzakelijk maken. Maar hoe doe je dat dan? En kunnen economie en ecologie in deze sector überhaupt wel samengaan?
Eigen wijs
Jessica en Maurits Tepper laten op hun Eytemaheert, in de praktijk zien dat het anders kan. Het begon met de wil het anders te doen. Circulair, gesloten kringloop, natuur inclusief zijn dan de woorden die vallen. Ze begonnen vanaf nul een prachtig bedrijf op te bouwen wat inmiddels geldt als voorbeeld voor de sector. Daarbij lieten ze hun oren niet hangen naar allerlei adviseurs (met vooral eigenbelang), maar vielen ze terug op oude ervaringen en wijsheden. Maurits had een boerenachtergrond. Zijn opa had een kleinschalig boerenbedrijf. Maar wel een bedrijf waar alles aan klopte. En met dat inzicht als vertrekpunt en de wil om een volledige gesloten kringloop te vormen zijn ze aan de slag gegaan.
Groninger Blaarkop
De keuze voor het ras waarmee ze aan de slag gingen was sterk bepalend voor het uiteindelijke succes. De Groninger Blaarkop is een ras wat perfect in staat is om op een voerrantsoen van uitsluitend gras en dus zonder toevoeging van andere voedingsstoffen prachtig vlees én melk te leveren. En juist dat laatste is bijzonder. Want de gangbare Holsteiners hebben voor hun ‘turbo’-productie veel krachtvoer nodig. En dat verstoort de balans. Te veel en slechte kwaliteit mest wordt dan een probleem. Het leidt tot de noodzaak van injecteren van mest in de bodem, die daarmee volledig wordt verstoord. En dat heeft weer gevolgen voor de kwaliteit van de melk en vooral een enorme negatieve impact op de biodiversiteit. En zo raken we van kwaad tot erger.
Op de weilanden van Jessica en Maurits daarentegen wemelt het van de kieviten en de grutto’s. Gewoon omdat hun manier van boeren volledig in balans is met de natuur. De bodem is gezond en ze is daarmee voor weidevogels (en nog veel meer leven) interessant en aantrekkelijk. En van die schitterende diversiteit kunnen wij als mensen dan weer genieten. Ook dat is meer waarde. De economie, hun bedrijfsmodel, is op deze wijze ook werkelijk herstellend (stap 7 van de Donut Economie volgens Kate Raworth).
Hoogwaardig
En zo maken Jessica en Maurits hoogwaardige producten. Vlees én melk en kaas. Met hoge voedingswaarde en natuurlijk vooral met een geweldige smaak. Zonder kunstmest, pesticiden, krachtvoer, etc. En nauwelijks antibiotica (alleen als het echt nodig is). Een duidelijk, transparant en eerlijk model van bedrijfsvoering. De consument kan precies zien wat hij krijgt. Weet wat er is gebruikt om deze mooie producten te maken. En daarmee is een prima boterham te verdienen.
Samenwerking WUR (Wageningen University & Research)
Deze eigen wijsheden vielen ook de WUR op. Inmiddels is hun bedrijf onderzoeksbedrijf voor de kringloop en natuur inclusieve landbouw en werken ze samen om de resultaten nog beter in kaart te brengen en om verdere innovaties door te voeren.
Perspectief voor de sector (en de andere sectoren)
Goed voorbeeld doet volgen zou je verwachten? Helaas blijven (te) veel boeren gevangen in het huidige, onhoudbare en destructieve verdienmodel. Blijven luisteren naar de verkeerde adviseurs. Terwijl er wel oplossingen zijn, ook voor bestaande boeren. Maurits heeft plannen klaarliggen daarvoor. Ook voor boeren met een traditioneel verdienmodel is een dergelijke transitie mogelijk. Wil je daar meer over weten? Kom dan naar de volgende Visite Veenhuizen waarin Maurits (als 1 van de inleiders) meer gaat vertellen. Maar het is ook interessant voor andere sectoren. Want ook daar kan door eigen wijsheid veel worden bereikt!
Meer lezen over het inspirerende bedrijfsmodel van de Eytemaheert? Bezoek dan de site van Eytemaheert.
Lees ook de andere interviews in deze serie:Lees ook de andere interviews in deze serie:
Mensen met beperkingen inzetten, dat doe je gewoon…
“Het komt uit mijn eigen hart, we zijn er al wel 20 jaar mee bezig, met arbeidsparticipatie” . Voor Annette van der Meulen is bezig zijn met mensen die buiten de regulieren arbeidsboot vallen dan ook heel gewoon. “Dat doe je gewoon”. Maar zo gewoon is het natuurlijk niet. Zeker niet in een economie die vrijwel alleen om geld draait.
Mensen met beperkingen inzetten, dat doe je gewoon…
Armoede bij werknemers
‘Kan ik even met je praten’, na maanden zorgen over het functioneren kwam het hoge woord eruit. ‘Of hij een voorschot kon krijgen, want hij kon de huur niet meer betalen en dat al maanden niet en dreigde uitzetting, o ja, de energienota stond ook al maanden open’. Dat dit voorkomt bij een medewerker van een accountantskantoor was voor ons een nieuwe ervaring. Maar 62%[1] van de bedrijven heeft te maken met armoede, schulden of zeg maar financiële problemen bij medewerkers. Het POM (Platform Ondernemers en Maatschappij) wil in deze tijd van de toeslagenaffaire aandacht vestigen op dit probleem. Wat zijn goede ervaringen en wat kunt u doen.
Armoede bij werknemers