De Lelylijn: Niet een keuze voor nu, maar voor de toekomst

We hebben het er in het Noorden al vele decennia over. Er is dus een duidelijke behoefte. Hij is in diverse namen langsgekomenen met mooie beloften opgenomen in plannen met bijbehorende bedragen. Maar het feit is; de Lelylijn ligt er nog niet! Vorig jaar startte het project De Lelylijn vanuit de overheid. Opnieuw een initiatief voor deze treinverbinding. Wat is het doel van het project en komt hiermee de spoorverbinding een stap dichterbij? We vroegen het projectdirecteur Stijn Lechner.

“Het project De Lelylijn is een initiatief van de regio en het Rijk om te onderzoeken wat de inhoudelijke relevantie van de spoorverbinding is tussen het Noorden en de Randstad. De Lelylijn is een onderdeel van het NOVEX-programma, wat staat voor nationale omgevingsvisie executiekracht. Dit programma is in het leven geroepen om de uitvoering van nationaal beleid met effect op de ruimtelijke inrichting van ons land te verbeteren,” legt Lechner uit. “Daarvoor halen we met een divers samengestelde projectgroep zo neutraal mogelijk informatie op. Na de zomer van 2024 leveren we een rapportage op waarmee onze opdrachtgevers besluiten of de Lelylijn door kan naar een volgende fase, die nodig is voor de uiteindelijke realisatie van het plan voor een nieuwe spoorverbinding.”

We kijken echt verder!

Het project deed al een publieksraadpleging waaruit bleek dat 80 procent van de Nederlandse bevolking positief is over de Lelylijn. “Ook hebben we diverse tracés met hun vooren nadelen in kaart gebracht en zullen we de toekomstige reistijden en de kosten voor het realiseren van de verbinding onderzoeken. Met de resultaten willen we de toegevoegde waard aantonen voor de infrastructuur en bereikbaarheid.

“Het platteland moet eigenlijk het platteland blijven, dat is een belangrijk sentiment hier,” stelt Lechner. “Dat nemen we zeker mee. Maar hoe staat dit in verhouding met de diverse economische en maatschappelijke uitdagingen waarvoor we met zijn allen staan, zoals de enorme krapte op de arbeidsmarkt, de vergrijzing en de krimp in diverse noordelijke regio’s. Daarom kijken we ook naar de bijdragen van de Lelylijn aan de versterking van de economie van het Noorden, de ontsluiting van nieuw te ontwikkelen woningbouwgebieden en betere internationale treinverbindingen. Dit alles moet leiden tot een samenhangende gebiedsuitwerking. We werken dus niet aan een klassieke kosten-batenanalyse; we kijken echt verder!

Een keuze voor de toekomst

Ondernemers zien kansen en pakken deze vaak snel op om ze te verzilveren. Daarom zien velen van hen graag de eerste spade snel de grond ingaan. Lechner: “Dat is heel begrijpelijk,maar we zijn in Nederland een democratie waarin we inspraak en diverse zienswijzen van inwoners serieus nemen. Dat vraagt om tijd en zorgvuldigheid. Het gaat echt nog wel een tijd duren voor die eerste spade de grond in gaat. De keuze,die uiteindelijk wordt genomen door onze opdrachtgevers, is dan ook geen keuze voor nu of een directe realisatie; het is een keuze voor de toekomst van het Noorden, Nederland en ook Europa. Aan ons als projectteam de taak om een goed beeld te krijgen en te geven van die toekomst.” Een belangrijke voorwaarde voor een besluit voor de Lelylijn is dat de financiering voor 75 procent zeker moet zijn. Er is een reservering gemaakt van drie miljard door het vorige kabinet, maar wat staat er straks in de plannen van het nieuwe kabinet? Lechner: “Recentelijk is de Lelylijn opgenomen in een belangrijke Europese spoorkaart, maar dat betekent zeker niet dat er ook kruiwagens met subsidies voor de lijn komen binnenrijden. Het is dus ook nog een belangrijk vraagstuk, los van onze bevindingen, hoe het benodigde bedrag voor ‘de lijn’ bij elkaar komt!”

Het is daarom volgens de projectdirecteur van belang om het geluid dat hier in het Noorden zo sterk is, goed over te brengen in het westen en in het bijzonder in Den Haag waar het uiteindelijke besluit wordt genomen. “Ik merk dat de Lelylijn als een groot en belangrijk onderwerp hier leeft. Het is de kunst om te zorgen dat je ook in Den Haag met een sterk geluid voor een lange periode hoorbaar bent, zo worden noordelijke plannen zoals voor de Lelylijn veel kansrijker.”

Uit de bubbel

Harde feiten, vele cijfers en nog weinig echt concreet. Vindt Stijn Lechner het een leuke opdracht? “Ik vind het persoonlijk heel leuk. Met deze opdracht ben ik even uit mijn bubbel in het westen gestapt. Ik kom uit het Noorden; van mijn vierde tot mijn achttiende woonde ik met mijn familie in Veendam. Daarna heb ik een jaar in Groningen gestudeerd en ben toen vertrokken naar Amsterdam. Naast dat mijn familie hier nog steeds voor een groot deel woont, voelt het goed dat ik weer
twee dagen in de week in Noord-Nederland ben. Ik ontmoet daarbij veel verschillende mensen met allemaal diverse achtergronden. Verder doet het me goed om te werken aan mooie resultaten binnen het project. Daarmee hoop ik ook echt iets te brengen voor de komende generaties.”

Dit artikel is eerder gepubliceerd in ons ledenmagazine GeeftRuimte in juni 2024.