Afwachten of zelf initiatief nemen?

Sinds de opkomst van Fortuyn hebben we veel stemmen zien gaan naar relatieve outsiders. Na Fortuyn volgden Forum voor Democratie, BBB, de opkomst van Pieter Omtzigt met zijn Nieuw Sociaal Contract en vervolgens werd de PVV groter dan velen hadden gedacht. Bij de afgelopen verkiezingen resulteerden proteststemmen op de BBB, NSC en PVV in 64 Kamerzetels. Het vertrouwen in de zittende politiek heeft daarmee een dieptepunt bereikt.

Overigens geldt: Vertrouwen geven is vertrouwen krijgen. Een overheid die handelt vanuit wantrouwen, kan wantrouwen terugverwachten. De overheid is niet slechts het kabinet of de coalitie. De grote vraag is dan ook hoe we onze problemen en uitdagingen in Nederland kunnen oplossen. Dat kan een kabinet niet alleen. Daarvoor is ook een goed functionerende Tweede en Eerste Kamer nodig die niet enkel kleine dingen heel groot maken, maar die ook in staat zijn om het grote plaatje te zien. Een goed ambtelijk apparaat is nodig waarin mensen die het na vier jaar net beginnen te snappen, niet worden overgeplaatst naar een ander ministerie. Ook objectieve pers en sociale media die evenals de kamer niet vooral kleine dingen opblazen, zijn essentieel.

Ik ben opgevoed met de stelregel dat je weliswaar heel erg druk kunt maken over wat anderen niet goed doen, maar dat het veel belangrijker is om te kijken wat jij zelf wel kunt doen. Daar heb je invloed op. Het kan niet anders dan dat de meeste goede ondernemers daar ook zo in staan. Met klagen kom je niet verder. Ondernemers willen oplossingen.

Dus laten we niet langs de kant blijven staan en afwachten. Maar laten we als ondernemers, daar waar het kan, zelf de handschoen oppakken. Binnen de spelregels die in Nederland zijn vastgesteld, is er veel meer mogelijk dan we nu doen. Neem nou vergunning trajecten. De regels zijn misschien ingewikkeld, maar deze processen duren vaak veel langer dan nodig is.

Een prachtig voorbeeld is de bouw van de LNG-terminal in de Eemshaven. Deze is van idee aan de keukentafel tot ingebruikname in slechts zes maanden tot stand gekomen! Onze leden Ulco Vermeulen van Gasunie en Cas König van Groningen Seaports hebben dit samen met andere betrokken partijen voor elkaar gekregen. Het kan dus wel!

Nu was dit misschien een bijzondere situatie. Maar dat neemt niet weg dat we er lessen uit kunnen trekken. Lessen die we ook in andere situaties kunnen gebruiken. Het proces en vooral de lessons learned zijn opgeschreven in het boekje ‘De Methode Eemshaven’. Als je graag meer wilt weten, zie dan de bijlage met de digitale versie van het boekje. Een paar punten die eruit springen zijn:

1. Escaleren: Als iemand ergens niet binnen drie dagen zelf uitkomt, dan haalt hij er zijn baas of de eindverantwoordelijke van een van de partners in een project bij.
2. Backtracking: Vaststellen wanneer iets klaar moet zijn en voortdurend plannen hoe dat te bereiken.
3. Reverse engineering: Eerst de oplossing bedenken en pas daarna kijken hoe deze werkend en passend aan de eisen gemaakt kan worden.

Een recent initiatief in Hallum illustreert deze aanpak. Ondernemers en inwoners van het dorp willen energieproblemen oplossen met behulp van zonnestroom, windmolens, biogas en energieopslag, en streven naar een efficiënte samenwerking. Dit project stuit echter op regelgevingshindernissen en vereist de medewerking van partijen zoals Alliander. Wij hebben het boekje ‘De Methode Eemshaven’ als een estafettestokje overgedragen aan de betrokken ondernemers, gedeputeerde Friso Douwstra en wethouder Rebecca Slijver, de netbeheerder en Ekwadraat onder de voorwaarde dat zaken die langer dan drie dagen blijven liggen, onmiddellijk hogerop gezocht moeten worden. Dit hebben ze toegezegd. En mooi om te kunnen constateren dat alle betrokkenen mogelijkheden voor oplossingen en versnelling.

Nu is het tijd om vergelijkbare projecten in Groningen en Drenthe te starten door daar eenzelfde kennis-estafettestokje over te dragen. Vervolgens gaan we  over een halfjaar samen met de Economic Board Noord Nederland (EBNN) evalueren en deze estafettestokjes weer doorgeven aan andere partijen om de impact verder te vergroten.

Als ondernemer sta je nu voor een keuze: blijven wachten of zelf het initiatief nemen. Wij moedigen je aan om niet aan de zijlijn te staan, maar actief bij te dragen aan de oplossingen die ons land nodig heeft. Jij hebt de kracht om verandering teweeg te brengen. Laten we samen aan de slag gaan!

Sieger Dijkstra
voorzitter VNO-NCW Noord