Crossroads

We staan momenteel op een crossroads, een kruispunt. Een moment waarop we keuzes moeten maken over belangrijke ontwikkelingen en die onze toekomst gaan bepalen. Sla ik af en kies ik daarmee voor een nieuwe weg of ga ik rechtdoor en blijf op dezelfde weg doorgaan? Of neem ik de tijd om stil te staan of een stap terug te doen alvorens de keuze te maken voor een geplaveide weg of een onontgonnen weg.

Als Nederland staan we op momenteel op zo’n kruispunt, zowel economisch als sociaal- maatschappelijk. Niet alle wegen op het punt leiden naar een van te voren voorspelbare oplossing. In dat opzicht verdienen de huidige bewindspersonen respect en waardering. Want, ga er maar eens aan staan. Toch is er momenteel sprake van besluiteloosheid. Niemand zegt waar we heen moeten of in veel gevallen wijzen we zelfs allemaal een andere richting op. Dit leidt tot een impasse, een patstelling, een totale kramp.

Maar de huidige economie en maatschappij vragen om vooruitgang en progressie. Dit betekent nu keuzes maken en naar mijn mening niet stilstaan of een stapje terug. En ook niet een keuze voor de al ingeslagen weg. Nee, we zullen als samenleving en dus ook politiek (die een afspiegeling van hoort te zijn) andere wegen in moeten slaan; montere besluiten met een rechte rug. Ook als het minderheidssentiment daar soms fel op tegen is. We hebben dus feitelijk geen keuze om te doen wat we deden, want anders krijgen we wat we kregen.

Maatschappelijk hebben we te maken met een sociale crisis waarbij we zien dat mensen zich steeds verder en soms ook agressiever verwijderen van elkaar en van de maatschappij. Een verwijdering die volgens mij wordt gevoed en gestimuleerd door populisten die onwaarheden als feiten de ether in slingeren. Ook hebben we wereldwijd te maken met een diepe klimaatcrisis. Als we hier niet snel op acteren wordt ons fysieke bestaan bedreigt. Ook kampen we in Nederland op economisch gebied met de wet van de remmende voorsprong. Onze economie groeit momenteel gekwadrateerd tegen de klippen op, maar deze wordt geremd door krapte op de arbeidsmarkt, het schaarser worden van grondstoffen en halffabricaten, de steeds krimpende ruimte om te kunnen ondernemen en te wonen door gebrek aan milieuruimte, woningen en verbindingen.

Specifiek kijkend naar het Noorden hebben we vooral last van het uitblijven van montere en kloeke besluiten voor de economie en de woningmarkt. Het stikstofprobleem is nog steeds niet opgelost waardoor ontwikkelingen staken. De arbeidsmarkt is niet goed ontwikkeld, vergrijst en is onvoldoende mobiel. Ook de woningmarkt is hier onvoldoende op niveau. Er bestaat mismatch in vraag en potentieel aanbod door onder meer de stijgende woningprijzen (mede door schaarste) in relatie tot de mogelijkheid om deze te financieren door een individu. Tot slot moet er geïnvesteerd worden in voorwaardenscheppende infrastructuur -zoals de Lelylijn- en in de vele kansrijke economische sectoren in het Noorden. Denk hierbij aan de energietransitie, de groene chemie, de techniek, de smart industry, de ict, de toeristische sector en in de bruisende start-up bedrijven die we in onze regio rijk zijn. Innovation Valley Noord Nederland is hierbij het aantrekkelijk én haalbaar perspectief.

Allemaal kansen met een positieve insteek en resultaat. Maar deze zijn enkel mogelijk wanneer we een vernieuwende investerende weg inslaan. Kloeke besluiten nemen en een beetje snel graag. Nederland en Noord-Nederland staan nu op het kruispunt. Ik zeg: aan het stuur draaien en gas op de pedaal.

Deze column is in oktober 2021 gepubliceerd in Kijk op het Noorden.