Doof van de crisis, wakker van de wil

Weet je nog welke crisis vorige week centraal stond? Was het stikstof? Of toch weer netcongestie, cyberdreiging of personeelstekort? Of de regeldruk waar je een boekenkast mee kunt vullen? Zoveel crisissen buitelen over elkaar heen dat we het overzicht verliezen. Het woord “crisis” is inmiddels zo vaak uitgesproken dat het aan kracht inboet. We zijn collectief doof aan het worden, niet omdat het geluid verdwijnt, maar omdat het continu aanstaat.

En toch… raken deze crisissen ondernemers iedere dag. De energiekosten rijzen de pan uit, het vinden van personeel is een dagtaak geworden, het stroomnet zit op slot, en de vergunning voor je nieuwe hal ligt al maanden in een bureaucratische wachtkamer. Je zou er moedeloos van worden. En velen zijn dat ook.

Maar daar stopt het niet. Want ondernemers zijn niet gemaakt om bij de pakken neer te zitten. We zijn geen toeschouwers van ons eigen falen, we zijn de bouwers van de oplossing. Terwijl Den Haag zich verliest in gepolariseerde debatten, begint de werkvloer al met repareren. Omdat wachten geen optie is. Omdat ondernemen nu eenmaal betekent: doen wat nodig is, met wat er wél kan.

In het Noorden zie ik het elke dag. Ondernemers die hun eigen energienetwerk opzetten, bedrijven die samen personeel delen of jonge mensen opleiden, bedrijven die ondanks onzekerheid tóch investeren in innovatie en verduurzaming. Niet omdat het makkelijk is. Maar omdat stilstand geen alternatief is.

Laat je dus niet verlammen door de crisis van de dag. Crises dwingen ons om scherper te kijken, slimmer te werken, beter samen te werken. Juist nu moeten we elkaar opzoeken, binnen branches, tussen regio’s, met onderwijs en overheid. Samen staan we sterker. En wie samenwerkt, wordt minder makkelijk genegeerd.

We mogen best kritisch blijven op de politiek. Ja, het schort aan visie, daadkracht en bestuurlijk lef. Maar de oplossing ligt niet alleen in Den Haag. Die begint ook op de bedrijventerreinen, in de werkplaatsen, op de boerderij, in de fabriek. Ondernemers moeten de overheid blijven spiegelen én vooruitlopen.

Laten we daarbij leren van eerdere stormen. Corona dwong ons razendsnel tot digitalisering. Nu dwingt het volle stroomnet ons tot lokale samenwerking. De schaarste op de arbeidsmarkt leidt tot slimme oplossingen om met minder mensen meer te doen. Om te robotiseren en gebruik maken van digitalisering en AI. Iedere crisis biedt ruimte voor vernieuwing, als je bereid bent die ruimte te zien.

Het is verleidelijk om weg te duiken in cynisme. Maar ondernemerschap is per definitie optimistisch. Het gelooft in mogelijkheden. In beweging. In de toekomst.

Dus laten we niet doof worden voor al het gedreun, maar wakker blijven van de wil om te veranderen. Laat de crisissen niet je ondergang zijn, maar je motivatie. Uiteindelijk zijn het ondernemers die vooruitgang realiseren. Zelfs als alles tegenzit.

Crisissen komen en gaan. Ondernemerskracht blijft. Juist nu. Juist hier. Juist samen.