Circulaire Economie is véél meer dan alleen afval recyclen
"De circulaire economie is véél meer dan alleen afval recyclen." Een interessante uitspraak van de directeur van een afvalverwerkingsbedrijf. Maar al snel maakt John Vernooij, algemeen directeur van afvalverwerker Omrin (Fries voor kringloop), en daarnaast initiator en voorzitter van Vereniging Circulair Fryslân (VCF) en aanjager van diverse circulaire projecten, duidelijk welke kansen en mogelijkheden hij ziet voor een circulaire en duurzame economie in Noord Nederland. In bijdrage in de Week van de Circulaire Economie 2021 staan we daarom niet alleen stil bij het creëren van waarde uit ons afval, maar bij een integrale visie op de implementatie van een circulaire economie.
"Telkens met kleine stapjes kijken naar je eigen product en proces en je afvragen: wat kan ik veranderen?”
Omrin is inzamelaar en verwerker van afval en wil vanuit die rol bijdragen aan een grote droom: het creëren van een systeem waarin grondstoffen zoveel mogelijk worden hergebruikt en waarin zo weinig mogelijk wordt weggegooid. Al het afval wordt bij Omrin daarom als waardevol behandeld.
Vier peilers
“Binnen Omrin willen we circulair ondernemen implementeren aan de hand van vier pijlers, die we ook bij de Vereniging Circulair Fryslân hanteren. Het betreft: hergebruiken wat je kan hergebruiken, alle energie zo duurzaam mogelijk inkopen of zelf opwekken, geen nadelige effecten op de biodiversiteit en inclusiviteit op de werkvloer.” Deze visie sluit aan bij de brede welvaartsgedachte die bijvoorbeeld ook in de provincie Fryslân wordt gehanteerd. “We proberen Omrin zo goed mogelijk hierop in te richten, en anderen te inspireren hetzelfde te doen. Dit is ook de fase waarin de Circulair Fryslân zich nu bevindt: andere bedrijven en overheden helpen om deze visie te realiseren. Dit betekent dus om deze vier principes als leidraad binnen de strategie van bedrijven te implementeren.”
Vernooij ziet de worsteling bij MKB-ers. Het is vaak moeilijk om een interne verandering te realiseren. “Het is een mind-set die je moet veranderen. Telkens met kleine stapjes kijken naar je eigen product en proces en je afvragen: wat kan ik veranderen? Wat levert aanpassing op?” Toch zegt hij: ‘’Je kunt er maar beter in voorop lopen, in plaats van dat je achterop loopt’’. Dit hoef je ook niet allemaal zelf te doen. Binnen VCF wordt gewerkt aan programma’s waarbij kleine mkb-bedrijven met elkaar worden verbonden zodat er gezamenlijk aan een transitie kan worden gewerkt. Vernooij benadrukt nogmaals het belang van voorop lopen als het gaat om circulaire economie: ‘’Circulair ondernemen moet een routine worden, voor bedrijven is het belangrijk om over dat punt heen te komen’’.
Ketendenken
Toch even terug naar zijn vakgebied. Het scheiden van afvalstromen blijft belangrijk. Maar gaat eigenlijk nog veel verder. Er is een toenemende nadruk op het begrip ‘design for recyling’ en meer aandacht voor het ‘ketendenken’. In dit kader is Omrin al in 2016 het gezamenlijke onderzoeksproject ‘Closing the Loops’ gestart. Hierbij is er met andere partijen zoals Philips, Morssinkhof en NHL Stenden Hogeschool gekeken of het lukt om een afvalketen te bouwen waarbij brand-owners een nieuw ontwerp kunnen maken dat uiteindelijk veel beter gescheiden kan worden uit de afvalstroom en gerecycled kan worden. Op het gebied van ‘design for recyling’ heeft Omrin daarnaast onlangs een grote bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van een testcentrum. Het gaat om het Nationaal Testcentrum Circulaire Plastics (NTCP) in Heerenveen, een onafhankelijk centrum waar zowel (afval-)bedrijven als brand-owners terecht kunnen. Volgens Vernooij zorgt deze ontwikkeling van het onafhankelijke testcentrum ervoor dat Noord-Nederland voorop begint te lopen op het gebied van circulair ondernemen en dat daarmee de economische keten in Noord Nederland wordt versterkt. “Je bouwt zo een bestendig ecosysteem. Voor alle partijen in de markt is dit een uniek onafhankelijk testcentrum waarin iedereen aan de slag kan. Er zijn al prachtige resultaten geboekt, ook van andere afvalverwerkers, die voor échte impact zorgen.”
Een belangrijke schakel in deze keten blijft overigens de consument, die ook voor een desbetreffend product wil kiezen in de winkel en die vervolgens ook goed ‘aanbiedt’ aan de afvalverwerker.
Netwerk is van groot belang
Naast het versterken van de economie in het Noorden is Vernooij ervan overtuigd dat er meer is dan dat: ‘’Ook de volgende generaties moeten in een betere wereld kunnen leven.’’ Het nieuwe kabinet kan volgens hem hieraan bijdragen door het opstellen van één integrale visie waarin wordt geleerd en ontwikkeld in een breder verband.
Vernooij benadrukt tot slot de essentie van een netwerk als het gaat over circulair ondernemen. Binnen een netwerk bestaat er directe toegang tot essentiële onderwerpen welke bijdragen aan de positieve ontwikkeling van je bedrijf. Daarnaast wordt het belang van samenwerken aangehaald: ‘’Je kunt alleen succesvol zijn, als je het samen doet. Samen ben je slimmer.’’
Voor zowel ondernemers als geïnteresseerden is het volgens Vernooij belangrijk om gewoon te beginnen, door bijvoorbeeld te kijken naar wat je koopt en wanneer je het weggooit, waar je het laat. ‘’Het is belangrijk om niet een ideaalbeeld na te streven, gaandeweg zul je vanzelf de kennis opbouwen die je nodig hebt’’.